Wydawca treści
Skąd się bierze drewno
Zaspokojenie naszego zapotrzebowania na drewno i zapewnienie trwałości lasów nie są sprzecznymi interesami. Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne.
Gwarantuje to wielofunkcyjna, zrównoważona gospodarka leśna, prowadzona przez Lasy Państwowe, opiekujące się 77,5 proc. polskich lasów (największa w Unii Europejskiej organizacja zarządzająca lasami publicznymi).
Leśnicy pozyskują drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologicznej gospodarki, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu, zatwierdzane przez ministra środowiska – średnio do 55–60 proc. drewna, które przyrasta w lesie; cała reszta zwiększa zapas na pniu. Dlatego nasze zasoby drewna rosną z roku na rok i są już dwukrotnie większe niż pół wieku temu. Wynoszą 2,4 mld m sześc., w tym w Lasach Państwowych – blisko 1,9 mld m sześc., co czyni je piątymi co do wielkości w Europie. Kupując drewno lub produkty z drewna z Lasów Państwowych, mamy pewność, że surowiec został pozyskany w sposób niezagrażający przyrodzie.
Również zasobność drzewostanów w lasach zarządzanych przez PGL LP stale rośnie. W roku 1991 wynosiła 190 m sześc./ha, a 20 lat później, w 2011 r. – już 254 m sześc./ha. Według międzynarodowych statystyk polskie lasy zaliczają się pod tym względem do czołówki europejskiej, charakteryzując się ponaddwukrotnie wyższą przeciętną zasobnością niż pozostałe lasy Starego Kontynentu.
Stale rosnąca zasobność drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w Lasach Państwowych umożliwiają stopniowe zwiększanie jego pozyskania
Stale rosnąca zasobność drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w Lasach Państwowych umożliwiają stopniowe zwiększanie jego pozyskania.
Głównym dostawcą surowca na polski rynek są Lasy Państwowe, które pokrywają ponad 90 proc. zapotrzebowania krajowego przemysłu i mieszkańców. Aby zaspokoić rosnący popyt, leśnicy zwiększają pozyskanie drewna: od 1990 r. wzrosło ono przeszło dwukrotnie – do ponad 35 mln m sześc. Ponieważ jednocześnie rośnie powierzchnia lasów, a przede wszystkim ich zasobność, naukowcy oceniają, że Lasy Państwowe będą mogły zwiększyć pozyskanie drewna do 40 mln m sześc. w 2030 r. i 45 mln m sześc. w połowie stulecia.
Warto pamiętać, że przychody Lasów Państwowych w ponad 90 proc. pochodzą właśnie ze sprzedaży drewna. To zapewnia im samodzielność finansową i umożliwia wykonywanie licznych zadań na rzecz polskich lasów i ich użytkowników bez korzystania z pieniędzy podatników (inaczej niż w wielu innych krajach Europy).
Zwiększają się nie tylko nasze zasoby drewna, lecz także powierzchnia lasów. W połowie XX w. zajmowały nieco ponad jedną piątą obszaru Polski, a dziś już niewiele mniej niż jedną trzecią. Lasy Państwowe pozyskują drewno, ale w tym samym czasie odnawiają drzewostany i zalesiają dotychczasowe nieużytki. Co roku leśnicy sadzą aż 500 mln nowych drzew, czyli średnio… 57 tys. na godzinę.
Najnowsze aktualności
Szyszka, szyszki, szyszce, szyszkę, szyszką, szyszce, szyszko
Szyszka, szyszki, szyszce, szyszkę, szyszką, szyszce, szyszko
Jest czas, że leśnicy odmieniają to słowo przez wszystkie przypadki, ponieważ wyhodowanie przyszłego drzewostanu stanowi długi i złożony proces, który w przypadku odnowienia sztucznego rozpoczyna się od zbioru szyszek. Pozyskiwane są one ze specjalnie wyznaczonych w tym celu drzewostanów.
Wyróżniamy wyłączone drzewostany nasienne (WDN), gospodarcze drzewostany nasienne (GDN), plantacje nasienne (PN) i plantacyjne uprawy nasienne (PUN), które są odpowiednio oznaczone w terenie. WDN oraz GDN identyfikuje się na podstawie żółtych znaków na drzewach – w pierwszym przypadku są to ciągłe opaski, szerokości 10 cm, wykonane jasnożółtą farbą na drzewach skrajnych i granicznych, na wysokości 1,5 m. Dodatkowo drzewa umiejscowione na załamaniach granicy posiadają literę „N”.
W wyłączonych drzewostanach nasiennych wyznacza się drzewa mateczne, które posiadają żółtą opaskę szerokości 5 cm i numer pod jakim zostaną wpisane do Krajowego Rejestru Leśnego Materiału Podstawowego BNL oraz dla każdego z nich cztery drzewa porównawcze podpisane cyframi 1 – 4. Natomiast w gospodarczych drzewostanach nasiennych drzewa obrzeżne oraz na narożnikach posiadają namalowane przerywane opaski. W Nadleśnictwie Babki występuje wyłączony drzewostan nasienny sosny czarnej oraz cenny drzewostan modrzewiowy. Plantacje nasienne zakładane są z klonów drzew matecznych przez szczepienie (rozmnażanie wegetatywne), natomiast plantacyjne uprawy nasienne z nasion drzew matecznych drogą rozmnażania generatywnego. Plantacje muszą być izolowane przed pyłkiem pochodzącym z zewnątrz.
Na ustalenie terminu zbioru wpływ mogą mieć właściwości poszczególnych gatunków drzew. Część gatunków po osiągnięciu dojrzałości, w stosunkowo krótkim czasie wysiewa nasiona z szyszek (np. sosna wejmutka), stąd zasadnicze znaczenie posiadają obserwacje dojrzewania, gdyż zbiór musi odbyć się tuż przed terminem naturalnego opadania nasion. Natomiast nasiona sosny zwyczajnej, świerka pospolitego, czy modrzewia pozostają przez dość długi okres zamknięte w szyszkach (od listopada do marca). W tym przypadku o terminie decyduje wzgląd na większą bądź mniejszą podatność szyszek do wyłuszczania, czynniki organizacyjne zbioru, przebieg pogody (temperatura musi być niska, aby szyszki nie zaczęły się otwierać), wreszcie rozplanowanie prac wyłuszczarskich.
Szyszki pozyskiwane są z drzew leżących w gospodarczych drzewostanach nasiennych. Z kolei na plantacjach nasiennych oraz w wyłączonych drzewostanach nasiennych – z drzew stojących. Zbiór szyszek z 30 metrowych sosen wymaga posiadania specjalistycznych uprawnień i odpowiedniego sprzętu, stąd wykonują go alpiniści. Określenie ilości szyszek do pozyskania ustala się na podstawie wydajności nasion. Wydajność nasion ze 100 kg szyszek sosny zwyczajnej wynosi 1 – 1,5%. Po zebraniu szyszki trafiają do wyłuszczarni, a otrzymane nasiona do szkółki leśnej, gdzie wyhodowane zostaną sadzonki. Zadaniem leśników jest zachowanie ciągłości trwania lasów. W związku z tym, że nie każdego roku są lata nasienne, dlatego muszą oni pamiętać o utrzymywaniu zapasu nasion przynajmniej na kilka lat, który gromadzony jest w magazynie nasion przy wyłuszczarni.
W Nadleśnictwie Babki w tym roku zbiór szyszek sosnowych odbywa się w gospodarczych drzewostanach nasiennych zlokalizowanych w leśnictwach Mechlin i Czmoń. Zaplanowane jest zebranie kilku ton szyszek. Zapotrzebowanie Nadleśnictwa na nasiona sosny wynosi corocznie około 30 kg – do wysiewu w lesie na powierzchniach odnowieniowych oraz około 20 kg do wysiewu w szkółce leśnej w cyklu produkcji sadzonek.
